Nieustanne zmiany zachodzące w biosferze, czyli warstwie planety, w której rozwija się życie, są wynikiem interakcji, jakie zachodzą między różnymi czynnikami środowiska i zamieszkującymi je istotami żywymi. Analiza tych wszystkich interakcji to praca ekologów. I choć ekologia zawsze kojarzy się z zagadnieniami związanymi z ochroną środowiska, to obszar badań tej nauki jest znacznie szerszy i bardziej zróżnicowany niż to, co mogą sugerować hasła reklamowe.
Ekologia
Słowo „ekologia” pochodzi od greckich słów oikos oznaczającego „dom” i logos oznaczającego „badanie”, stanowiąc tym samym „badanie domu”. Termin ten został ukuty przez niemieckiego zoologa Ernsta Haeckela w 1866 roku.
Od zarania ludzkości człowiek gromadzi empiryczną wiedzę na temat środowisk, w których żyje i relacji, jakie nawiązuje z organizmami, z którymi współistnieje. Prawdopodobnie pierwszą ksiązką o zawartości ekologicznej jest Historia zwierząt Arystotelesa (384-322 p.n.e.), gdzie filozof pisał o rozmieszczeniu organizmów w znanym dotąd Grekom świecie. W starożytnym Rzymie istotny wkład wniósł również Pliniusz Starszy (23-79 p.n.e.), pisząc swoją Historię naturalną, uważaną za pierwszą encyklopedię nauk przyrodniczych.
Od XVIII wieku w Europie pojawiła się grupa osób zainteresowanych badaniem przyrody, zwana z tego powodu „przyrodnikami”. Byli oni na ogół wykształceni uniwersytecko w różnych dyscyplinach i wielu z nich przyczyniło się do stworzenia podstaw nowoczesnej ekologii.
Ale co konkretnie badają ekolodzy?
Życie jest zorganizowane na różnych poziomach złożoności, od cząsteczek organicznych tworzących organizmy żywe (np. lipidy, białka) do biosfery jako całości. Ekolodzy badają najbardziej złożone poziomy życia: jednostki (każda żywa istota w izolacji), populacje (zbiór osobników tego samego gatunku), społeczności (zbiór populacji różnych gatunków), ekosystemy (całkowity zbiór żywych społeczności) i biosferę.
Aby zbadać zależności między organizmami a ich środowiskiem, ekolodzy muszą prowadzić badania eksperymentalne w terenie lub w laboratorium. Wszystkie te badania mają jedną wspólną cechę: polegają na zbieraniu danych w celu przetestowania sformułowanych hipotez, czyli na realizacji etapów metody naukowej. Aby zebrać dane, ekolog może przeprowadzić badania terenowe lub zdecydować się na eksperyment terenowy. Wreszcie, naukowiec może również zdecydować się na przeprowadzenie eksperymentów laboratoryjnych, gdzie warunki środowiskowe są bardziej kontrolowane. Ekolodzy także protestują przeciw wielu inwestycjom zagrażającym naturze, ostatnim sukcesem ekologów było powstrzymanie budowy hotelu w Beskidach.
